Televizyon Nedir?
Sabit veya hareketli nesnelerin geçici görüntülerini sesle birlikte bir hat üzerinden veya aracılığıyla ileten elektronik bir sistemdir. Aslında hareketli görüntüleri ve sesleri belirli bir mesafeden yayınlamak ve almak için kullanılan bir telekomünikasyon sistemi de denilebilir; ancak çeşitli aparatlar ve oynatıcılar ile farklı amaçlar içinde kullanıla bildikleri için ilk açıklamamız daha uygundur.
Televizyonu Kim Buldu?
Televizyonu Kim İcat Etti: 21 Kasım Dünya Televizyon Günü yaklaşmadan önce, her şeyin nasıl başladığına bir göz atıp “Televizyon” denilen bu mucize kutunun icat edilmesinde kimlerin payı olduğuna bakacağız.
Aslında televizyonun mucidi ünvanını talep edebilecek, hatta eden birçok girişimci olmuştur. Öyle ki bu icat o kadar devrim yaratan bir buluştu ki, Birleşmiş Milletler genel kurulu dahi 21 Kasım’ı Dünya Televizyon Günü olarak ilan etmiştir. Gerçek şu ki, Alexander Graham Bell, sesi teller boyunca uzun mesafelere göndermek için telefonu icat ettiğinden beri, bilim adamları aynı şeyi görüntülerle yapmanın yollarını çok ciddi biçimde araştırdılar. Yani diyebiliriz ki; televizyon fikri, onu inşa edecek teknolojiden çok önce vardı.
Televizyonun İcadına Damga Vuran Mucitler:
Paul Nipkow
Bu gelişmeler bizi, ilk mucitlerimizden birisi olan Paul Nipkow‘un buluşuna götürüyor. 1884 yılında Nipkow, görüntüleri dönen diskler ve teller aracılığıyla gönderen bir sistem buldu. Bu buluşa “elektrikli teleskop” adını verdi. Ancak aslında bu mekanik televizyonun erken bir biçimiydi. Hikayenin başlangıcı ise 1883 Noel Arifesinde, Nipkow‘un gaz lambasına bakarken bir resmi noktalar ve çizgilerden oluşan bir mozaiğe bölmek için spiral delikli bir disk kullanma fikrini ortaya atmasıyla oluşmuştur. Nipkow, bu diskin patentini aldı ama başka projelere ilgilendiği için ve 15 yıl sonra patentin geçerliliğini yitirmesinden kaynaklı, patentinin tescilini kaybetti.
Buna rağmen ilk pratik televizyon sistemleri Nipkow tarafından geliştirilen elektro-mekanik resim tarama yöntemini kullandığından, Nipkow‘un “televizyonun babası” olduğunu iddia edenler oldukça fazladır. Hatta Nazi Almanyası bunu yüksek sesle ilan etmiştir. Ancak Nipkow, hiçbir zaman çalışan bir televizyon sistemi kurmamıştır.
Alan Archibald Campbell-Swinton
Nipkow‘un patenti sona erdiğinde, 1900’lerin başında İskoç mühendis Alan Archibald Campbell-Swinton, dönen diskleri katot ışın tüpleriyle değiştirerek Nipkow’un sistemini geliştirmek için çalışmalara başlamıştır. Bu diskler aslında, bir elektrik akımını bir televizyon görüntüsü üretecek kadar hızlı bir şekilde tekrar ışığa çevirmenin anahtarıydı. Swinton, alıcının yanı sıra kameranın (verici) içine katot ışını tüpleri yerleştirdi. Bu çalışma her ne kadar en eski elektronik televizyon sistemlerinden biri kabulsede, bazı önemli ayrıntılardan yoksundu ve Swinton bunu nasıl çalıştıracağını bilmiyordu. Zira bu çalışmaların gelişmesi için de birkaç on yıl daha beklemeye ihtiyaç vardı. Yalnız bu sefer buluşu gerçekleştiren aktörler de değişecekti.
Vladimir Zworykin
Rusya doğumlu mühendis Vladimir Zworykin, Rus Devrimi’nden sonra Amerika’ya göç etmişti. 1923’te “Iconoscope” ismini verdiği buluşu için bir televizyon patenti başvurusunda bulunmuştur. Bu buluş aslında, Swinton ve diğerlerinin görüntüleri iletmek için katot ışını tüplerini kullanma fikirleri üzerine inşa edilmiştir. İkonoskop, televizyonda yayınlanacak görüntüyü piksel adı verilen küçük bölümlere ayıran ışığa duyarlı bir plaka veya “mozaik” içeriyordu. Bir elektron ışını, her pikseli başlangıçta onlara odaklanan ışığın parlaklığıyla orantılı olarak yükledi, böylece elektrik sinyali orijinal görüntüyü kopyaladı. Sinyal, bir alıcıya iletilmeden önce bir amplifikatöre gitti ve maalesef ondan sonraki süreçte sorunlarla karşılaştı. Zworykin’in çalışan bir alıcı yapması altı yıl daha sürdü ve geliştirmeye ramak kalmışken bu sefer sahneye John Logie Baird çıktı.
John Logie Baird
Ocak 1926’da John Logie Baird, Nipkow tarafından icat edilen delikli disk kullanılarak yapılan küçük, siyah-beyaz görüntüleri olan, hareketli görüntülerin aktarımına ilişkin dünyanın ilk görüntüleri olan cihazını yaptı. Genellikle gerçek televizyon olarak kabul edilen cihazın bu gösterimi, 1927’de Londra‘da 50 bilim adamının önünde gerçekleştirilmiştir. 1928’de ise Baird, Londra ve New York arasında hareketli görüntüleri iletmeyi başarmıştır. 1929’da “Televizyon” setlerini 25 sterline – bugün 1.500 sterline eşdeğer – satıyordu. Ayrıca hem renkli hem de stereoskopik televizyonun ilk tanıtımını yapmakla tanınmıştır. John Logie Baird‘in sistemi her ne kadar mekanik olmuş olsada, bugün kullandığımız televizyona dönüşen sistemlerin mucidi ve atası olarak kabul edilebilir.
Philo Farnsworth
1929’da Zworykin, tamamen elektronik televizyon sistemini – verici ve alıcı – tanıtımını yaptı. Potansiyelinin farkına varan güçlü Radio Corporation of America (RCA), şirket için televizyon teknolojisini geliştirmesi ve iyileştirmesi için Zworykin‘i işe almıştır. Ancak Zworykin yalnız değildi ve çok güçlü rakipleri vardı. O sıralarda yine Philo Farnsworth adlı Amerikalı bir mucit, tamamen elektronik televizyon sistemi üzerinde çalışmaktaydı. Hâlâ okulda olmasına ve elektriksiz bir çiftlikte büyümüş olmasına rağmen Farnsworth, görüntüleri çizgilere ayırabilen, bu çizgileri iletebilen ve onları tekrar görüntülere dönüştürebilen bir vakum tüpü icat etmişti.
Yıllar 1927 yılını gösterdiğinde Farnsworth, henüz 21 yaşında olmasına rağmen tamamen elektronik sistemle çalışan ilk TV sisteminin prototipini tamamlamıştır. 1934’te ABD Patent Ofisi, fikrinin Zworykin‘inkinden önce geldiğini kanıtlayan genç mucidin bir anahtar çizimini tutan eski bir lise öğretmeni sayesinde Farnsworth‘un lehine patent kararı vermiştir. Bunun için Farnsworth, birçok kişi tarafından televizyonun gerçek babası olarak görülmektedir. Buna rağmen Farnsworth da sistemini geliştirerek çok ileri seviyelere taşıyamamıştır.
Gerçek şudur ki, pek çok geliştirici kendisinden önce deneme yapan ve buluşu gerçekleştirmeye çalışan birçok bilimciden ilham almıştır. Bugün teknolojik olarak akıl almaz boyutlara evrilen bu teknolojik cihazlar, her bir mucidin çabasıyla ve ortaya koyduğu gerçeklerle meydana çıkmıştır.
